Nederlands: Als er één hoofdkenmerk van de 'Amerikaanse' muziek in de twintigste eeuw bestaat, is het wel dit: afkeer van ieder dogmatisme en de daarmee gepaard gaande onvoorwaardelijke, niet aan voorgeschreven stijlen, scholen of stromingen gebonden vrijheid van de componist. Dat is niet verwonderlijk in een land dat een 'melting pot' is van verschillende landschappen, culturele en etnische invloeden. Eclecticisme is dus troef en dat maakt kiezen binnen het pluralistische en onsystematische van Amerikaanse muziek bijzonder moeilijk. Toch willen deze vijf concerten enkele hoofdtendensen opsporen die ons inziens belangrijke sonore routes doorheen het kleurrijke Amerikaanse muzieklandschap vertegenwoordigen. Een eerste is de stroming die nog het dichtst aansluit bij de Europese post-Weberniaanse klankwereld. Die invloed toont zich het sterkst bij componisten als Elliott Carter (°1908), Charles Wuorinen (°1938) en Mario Davidovsky (°1934). Champ d'Action vertolkt drie werken van Carter, waaronder het magistrale A mirror on which to dwell op gedichten van Elisabeth Bishop. Het uit Freiburg afkomstige Ensemble Recherche brengt kleinere composities van Carter, Wuorinen en Davidovsky. In zekere zin diametraal hier tegenover staat de beweging van toondichters die met het toeval en improvisatietechnieken werkt. Een relatief anti-Europese grondhouding is hen niet vreemd, mede bepaald door invloeden uit het Verre Oosten van muzikale en religieuze of filosofische aard . Pionier op dit gebied is John Cage (1912- 1992). Van hem speelt het Arditti Kwartet het strijkkwartet nr 2 waarin een ruimtelijke opstelling een extra-compositorisch element vormt. In dat concert zitten trouwens nog drie pijlers van de Amerikaanse muziek: de ongrijpbare Charles Ives en zijn tweede strijkkwartet (1907-1913), de al even mysterieuze Ruth Crawford-Seeger met haar enige strijkkwaret uit 1931 en de sinds 1940 in Mexico wonende excentriekeling en cultfiguur Conlon Nancarrow (°1912). Diens tweede strijkkwartet is een helse polyritmische canon waarin Bach en jazzmuziek over Stravinsky's schouder heen elkaar de hand reiken. De minimalistische muziek - allicht de kunstmuziek uit de States die bij het grote publiek de grootste bekendheid verwierf - mag in ons 'overzicht' niet ontbreken. Van John Adams was vorig seizoen in deSingel reeds de Belgische creatie van zijn klarinetconcerto te horen. Van zijn directe voorganger Steve Reich staat het ensemblestuk Eight Lines op het programma; strijkkwartet Spiegel (zie p.168 100 jaar Conservatorium) vertolkt het vijfde kwartet van Philip Glass. De invloed en wisselwerking van de machine op de muziek is zowat het hoofdthema van het tweede concert van Champ d'Action. Nancarrow is nu vooral bekend voor zijn Studies for Player Piano waarvan enkele door een heuse pianola (een door geponste papierrollen aangedreven automatische piano) en sommige in bewerking voor ensemble te horen zullen zijn. Mystiek en politiek engagement zijn terug te vinden in twee magistrale werken van George Crumb (°1929): zijn door de oorlog van Vietnam geïnspireerde elektrisch knetterend kwartet Black Angels (door Spiegel blz. 168) en Ancient Voices of Children op gedichten van Federico Garcia Lorca (Champ d'Action). Eén genre is nog niet vermeld, en toch is het door en door Amerikaans: de musical. Het Koninklijk Filharmonisch Orkest van Vlaanderen zorgt voor een heuse Broadway-avond met muziek van Rodgers, Bernstein en Gershwin, favoriete musicalsongs door sopraan Alison Buchanan, met Zappa als tegengewicht en blauwe cocktails tijdens de pauze.