Центральная еврейская историческая комиссия

Центральная еврейская историческая комиссия (пол. Centralna Żydowska Komisja Historyczna) — один из отделов Центрального комитета польских евреев, занимавшийся изучением исторических документов Холокоста, сбором сведений об уцелевших евреев и помощью в розыске нацистских преступников. Центральная еврейская историческая комиссия просуществовала с 1944 по 1947 год и на местном уровне действовала до 1950 года.

Центральная еврейская историческая комиссия стала продолжением «Исторической комиссии», созданной в октябре 1944 года и существовавшей при Временном Центральном комитете польских евреев. 12 ноября 1944 года Временный Центральный Комитет польских евреев был преобразован в Центральный Комитет польских евреев и «Историческая комиссия» стала одним из органов этой представительной еврейской организации под названием «Центральная еврейская историческая комиссия».

Офис Центральной еврейской исторической комиссии находился в

• Dokumenty zbrodni i męczeństwa" (Kraków — Łódź 1945);
• «Instrukcje dla zbierania materiałów historycznych z okresu okupacji niemieckiej». Zeszyty 1-3 [Łódź 1945];
• «Wskazówki metodologiczne dla badania zagłady żydostwa polskiego» [Łódź 1945];
• Filip Friedman: «Zagłada Żydów lwowskich» [Łódź 1945];
• «Dokumenty i materiały do dziejów Żydów w Polsce» — tom I: Obozy, oprac. Nachman Blumental [Łódź 1946], tom II: Akcje i wysiedlenia, oprac. Józef Kermisz [Łódź 1946], tom 3: Getto Łódzkie", oprac. A. Eisenbach [Łódź 1946];
• «Zagłada Żydów Polskich» [Łódź 1946];
• «Mapa obozów na Górnym i Dolnym Śląsku» [Katowice 1946];
• «Mapa hitlerowskich obozów podczas niemieckiej okupacji» [Katowice 1946];
• «Ruch podziemny w gettach i obozach» [Warszawa-Łódź-Kraków 1946];
• Михаил Борвич (Michał Maksymilian Borwicz): «Uniwersytet zbirów» [Kraków 1946];
• Rudolf Reder: «Bełżec» [Kraków 1946];
• Leon Weliczker: «Brygada śmierci» [Łódź 1946];
• Roza Bauminger: «Przy pikrycie i trotylu» [Kraków 1946];
• «Oczyma 12-letniej dziewczyny» [Kraków 1946];
• Ber Ryczywół: «Jak przeżyłem Niemców» [Warszawa-Łódź-Kraków 1946];
• Gusta Dranger: «Pamiętnik Justyny» [Kraków 1946];
• Rachela Auerbach: «Treblinka» [Warszawa-Łódź-Kraków 1946];
• Михаил Борвич (Michał Maksymilian Borwicz): «Literatura w obozie» [Kraków 1946];
• Abram Melezin: «Stosunki demograficzne wśród ludności żydowskiej w Łodzi, Krakowie i Lublinie podczas okupacji niemieckiej» [Łódź 1946];
• Nachman Blumental: «Słowa niewinne» [Warszawa-Łódź-Kraków 1947];
• Szymon Datner: «Walka i zagłada białostockiego getta» [Łódź 1946];
• Józef Kermisz: «Powstanie w getcie warszawskim» [Łódź 1946];
• Natan Eliasz Szternfinkiel: «Zagłada Żydów Sosnowca» [Katowice 1946];
• Gerszon Taffet: «Zagłada Żydów żółkiewskich» [Łódź 1946];
• «W trzecią rocznicą zagłady getta w Krakowie» [Kraków 1946];
• Mordechaj Gebirtig: «Es brent» [Kraków 1946];
• Stefan Otwinowski: «Wielkanoc» [Kraków 1946];
• Михаил Борвич (Michał Maksymilian Borwicz): «Pieśń ujdzie cało…» [Warszawa-Łódź-Kraków 1947];
• Михаил Борвич (Michał Maksymilian Borwicz): «Pieśń Ginących, Z Dziejów Twórczości Żydow pod Hitlerowską Okupacją» [Warszawa-Łódź-Kraków 1947]
• Sz. Szajewicz: «Lech — L’cha» [Łódź 1946];
• «Proces ludobójcy Amona Leopolda Goetha przed najwyższym trybunałem narodowym» [Kraków-Warszawa-Łódź 1947];
• Noemi Szac-Wajnkranc: «Przeminęło z ogniem» [Warszawa 1947];
• Maria Hochberg-Mariańska i Noe Gruss: «Dzieci oskarżają» [Kraków-Łódź-Warszawa 1947].

• Józef Orlicki, Szkice z dziejów stosunków polsko-żydowskich 1918—1949, Warszawa 1983
• L. Białostocki, Wojewódzki Komitet Żydów Polskich w Szczecinie. «Biuletyn ŻIH» nr 70-71, 1969;
• Noe Gruss, Rok pracy Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej, Łódź 1946